Ποια είναι τα ιδιαίτερα γνωρίσματα της δραματουργίας στο ελληνικό Θέατρο για Ανήλικους Θεατές στο τελευταίο τέταρτο του 20ου αιώνα και σε ποιους θεατές απευθύνεται;
Πώς δομούνται και πώς εκφραστικοποιούνται οι δραματικοί κόσμοι της εν λόγω παραγωγής;
Αν το θέατρο αποτελεί τόπο σημείωσης και όχημα προβολής ιδεών και κοινωνικών αναπαραστάσεων, ποιες όψεις της παιδικής ηλικίας κατασκευάζονται και προβάλλονται στη δραματουργία της εξεταζόμενης περιόδου;
Ποιες τομές και ποιες ρήξεις επιφέρει το προοδευτικό καλλιτεχνικό κίνημα της μεταπολίτευσης που υπό την επίδραση δημοκρατικών και σύγχρονων παιδαγωγικών αντιλήψεων οραματίζεται ένα “άλλο” θέατρο για τα παιδιά και τους εφήβους;
Πώς η εξελικτική πορεία του Θεάτρου για Ανήλικους Θεατές αντανακλάται στο θέατρο του 21ου αιώνα;
Απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα επιχειρεί να προσφέρει ο παρών τόμος. Στόχος η σύνταξη μιας ιστορίας του σύγχρονου ελληνικού Θεάτρου για ανήλικους θεατές. Ωστόσο, για τον σκοπό αυτό, δεν επιλέγεται μια απλουστευτική, παρατακτική παρουσίαση των δημιουργών και της θεατρικής παραγωγής. Ούτε μια φορμαλιστική προσέγγιση που αγνοεί το ιστορικό και κοινωνικό συγκείμενο καθώς και τον ρόλο του θεατή. Αντίθετα, προκρίνεται η συγγραφή μιας «ιστορίας των μορφών» σύμφωνα με τον G. Gennette, στην οποία συνεκτιμάται η διαλεκτική σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ θεάτρου και ιστορίας. Μιας ιστορίας των κοινωνικών αναπαραστάσεων, των προβαλλόμενων ιδεών και των παραμέτρων που διαμόρφωσαν την παραγωγή και την πρόσληψη του ιδιαίτερου θεατρικού είδους σηματοδοτώντας την εκκίνηση της αναγεννητικής και εκσυγχρονιστικής του πορείας μετά τη δικτατορία. Στο πλαίσιο αυτό, δεν παραλείπεται η διασύνδεση με την προϊστορία του θέματος και τις εξελίξεις στον 21ο αιώνα. Παραδίδεται επιπλέον, στους νέους ερευνητές, καλλιτέχνες και κάθε ενδιαφερόμενο, μία σειρά θεμελιωμένων από την έρευνα, μεθοδολογικών εργαλείων ιδεολογικής ανάλυσης, και τυπολογιών μελέτης των δομών βάθους και εκδήλωσης των δραματικών κειμένων με συνεισφορά στην αισθητική-θεατρολογική και παιδαγωγική αποτίμησή τους. Η συγκροτημένη περιοδολόγηση και τα αποτελέσματα της κοινωνικοσημειωτικής προσέγγισης προσφέρονται τέλος, για περαιτέρω έρευνα και συγκριτολογική μελέτη του εξεταζόμενου θεατρικού φαινομένου δι-εθνικά, στη συγχρονία και στη διαχρονία.

Ευχαριστήριες αναφορές και μερικές σκέψεις, 13
Πρόλογος, 17
Εισαγωγή, 19
Μέρος 1ο: ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
1. Εννοιολογική και ειδολογική διασάφηση, 25
2. Βιβλιογραφική επισκόπηση, 36
3. Η αναγκαιότητα της έρευνας, 43
4. Οριοθέτηση και περιορισμοί, 46
5. Μεθοδολογία της έρευνας, 50
5.1. Το δείγμα: περιορισμοί και προεκτάσεις, 53
5.2. Συλλογή ερευνητικού υλικού, 54
5.3. Μεθοδολογικά εργαλεία, 55
5.4. Περιοδολόγηση της έρευνας, 62
Μέρος 2ο: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ/ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΓΚΕΙΜΕΝΟ
1. Γενικές επισημάνσεις, 67
2. Η προ-ιστορία του θέματος, 69
2.1. Επείσακτοι και ενδογενείς παράμετροι στη διαμόρφωση της ελληνικής δυαδικής κουλτούρας, 69
2.2. Ιδεολογικός διχασμός, κοινωνικός αποκλεισμός vs οικονομικής, κοινωνικής και πολιτισμικής άνθησης στη μετεμφυλιακή Ελλάδα, 80
2.3. Αναδίπλωση, κατασταλτικότητα και ριζοσπαστικοποίηση στη Δικτατορία, 92
3. Η ιστορία του θέματος: το τελευταίο τέταρτο του 20ού αιώνα, 100
3.1. Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης, 100
3.2. Σύγχρονες παιδαγωγικές εξελίξεις, 107
3.3. Εκπαιδευτική πολιτική, θέατρο και σχολείο, 117
3.4. Θέατρο και πολιτισμός στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης, 129
Μέρος 3ο: ΕΠΙ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ
Κεφάλαιο 1ο: Τα δραματικά κείμενα. Ειδολογικές και θεματικές προσεγγίσεις
1. Μορφές δραματικής γραφής, 139
1.1. Μεταφράσεις: οι εξωγενείς επιδράσεις, 139
1.2. Δραματοποιήσεις: η μετάλλαξη του διαχρονικού «παραδείγματος», 145
1.3. Διασκευές: η αισθητικο-καλλιτεχνική ωρίμαση, 150
1.4. Πρωτογενής δραματουργία: ο γηγενής εκ-μοντερνισμός, 152
1.5. Διακειμενικές συνθέσεις: η μετά τον μοντερνισμό προοπτική, 155
2. Ειδολογικές κατηγοριοποιήσεις, 159
3. Αφετηριακές πηγές και πλαίσια αναφοράς, 166
3.1. Ιστορία, 166
3.2. Θρησκεία, 168
3.3. Παραμύθι και λαϊκός πολιτισμός, 169
3.4. Λογοτεχνία και δραματουργία, 170
3.5. Αρχαιοελληνική γραμματεία, 172
3.6. Σύγχρονες πηγές αναφοράς, 174
3.6.1. Περιβάλλον και οικολογία, 175
3.6.2. Παιδική ηλικία: διαδικασίες ωρίμασης, 176
3.6.3. Πολιτική και οικονομία, 183
3.6.4. Κοινωνία και σύγχρονη ζωή, 188
3.6.5. Αξιακά και ιδεολογικά πρότυπα, 192
3.6.6. Θέατρο και πολιτισμός, 195
3.6.7. Τεχνολογία, 197
Κεφάλαιο 2ο: Η σύνταξη της δράσης. Σημειωτική προσέγγιση
1. Εστίες δράσης και δρώσες δυνάμεις, 204
1.1. Yποκείμενο: ο «προ-οδευτικός» ήρωας, 204
1.2. Αντικείμενο αναζήτησης: ατομικές και συλλογικές διεκδικήσεις, 217
1.3. Υποκινητής: η φωνή της «προόδου» - η φωνή της «αμφισβήτησης», 224
1.4. Αποδέκτης: η «κοινωνία» του παρόντος και του μέλλοντος, 229
1.5. Βοηθός: οι «συνοδοιπόροι», 238
1.6. Αντίπαλος: υπερασπιστές της στασιμότητας - φορείς του «κατεστημένου», 243
2. Η διαλεκτική ανάγνωση της σύνταξης, 251
2.1. Δραματικοί ήρωες και προγράμματα δράσης: μία ενιαία «ανάγνωση», 251
2.2. Δραματικοί κόσμοι: η χωρο-χρονική διάρθρωση, 256
2.3. Η ανατομία των συγκρούσεων, 265
2.3.1. Επίπεδα και αιτίες, 265
2.3.2. Αποτελέσματα, 272
3. Οι χαρακτήρες, 277
Κεφάλαιο 3ο: Δομές εκδήλωσης και προσέλκυσης. Αισθητική-παιδαγωγική προσέγγιση
1. Αισθητικές διαδρομές στη μεταπολιτευτική «χώρα», 294
1.1. Ρεαλισμός, η αισθητική της «αντικειμενικότητας» την εποχή της μετάβασης, 294
1.2. Ρεαλισμός και φαντασία: η αισθητική της «υποκειμενικότητας» ή «βήματα εμπρός, βήματα πίσω», στο μεταίχμιο μιας νέας εποχής, 299
1.3. Διακειμενικότητα, η αισθητική της «διυποκειμενικότητας» μετά τον μοντερνισμό, 303
2. Για μία «άλλη» αισθητική: το θέατρο ως πρόκληση/πρόσκληση, 309
2.1. Πρό(σ)κληση σε παιχνίδι, 310
2.2. Πρό(σ)κληση σε σκέψη, 316
2.3. Πρό(σ)κληση σε συμμετοχή, 335
2.4. Πρό(σ)κληση στο γέλιο, 352
2.5. Πρό(σ)κληση για τραγούδι, 372
Μέρος 4ο: ΤΟΜΕΣ ΚΑΙ ΡΗΞΕΙΣ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΑΝΗΛΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ. ΚΟΙΝΩΝΙΟΣΗΜΕΙΩΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
1. Γενικές επισημάνσεις, 399
2. Οι συγγραφείς της Μεταπολίτευσης, 402
3. Το θέατρο ως «ιδεολογική/πολιτιστική κατασκευή» και ο ρόλος των δύο πόλων της θεατρικής επικοινωνίας, 410
3.1. Οι πρώτες μεταπολιτευτικές φάσεις, 410
3.1.1. Πολιτικοποίηση και ριζοσπαστικότητα την εποχή της «μετάβασης»: ο «προοδευτικός συγγραφέας-μέντορας» και ο «ασκούμενος ενεργητικός θεατής» , 410
3.1.2. «Αλλαγή», εκδημοκρατισμός και κοινωνικός μετασχηματισμός: ο συγγραφέας-«πολιτισμικός αναμορφωτής» και ο κοινωνικο-πολιτικά «χειραφετημένος» ανήλικος θεατής, 423
3.1.3. Το «μεταίχμιο» πριν από την αποδόμηση των ιδανικών μύθων: ο «μετέωρος συγγραφέας» και ο «μικρομέγαλος καταναλωτής/θεατής», 434
3.2. Στην «ύστερη» μεταπολιτευτική περίοδο, 448
3.2.1. Αμφισβήτηση, κριτική και αναστοχασμός στην «καμπή» προς μία νέα πορεία: ο «κριτικο-στοχαστικός δημιουργός» και ο «ώριμος ανήλικος θεατής», 448
3.2.2. Οικουμενικότητα, παράδοση και εκσυγχρονισμός στην εποχή της παγκοσμιοποίησης: Ο «οικουμενικός καλλιτέχνης» και ο «θεατής-συλλέκτης πολιτιστικών εμπειριών», 461
ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ
Αποτίμηση και προοπτικές, 478
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Βιβλία – Μελέτες, 483
Άρθρα, 503
Διδακτορικές διατριβές, 507
Πηγές, 508
Δραματικά κείμενα [εκδοθέντα], 508
Κριτική θεάτρου - Συνεντεύξεις - Θεατρικά σημειώματα, 510
Άλλα... κείμενα, 511
Λεξικά, 511
Επετειακές εκδόσεις - Θεατρικοί οδηγοί - Περιοδικά, 511
Θεατρικά προγράμματα, 512
Ιστότοποι, 513
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΠΙΝΑΚΕΣ (κατά χρονολογία α' παράστασης), 515
Α' Μεταφράσεις, 516
Β' Δραματοποιήσεις, 521
Γ' Διασκευές, 530
Δ' Ελληνική πρωτογενής παραγωγή, 533
Ε' Διακειμενικές συνθέσεις, 538
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ 1972-2002, 541
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ 2002-2024, 547